Në fshatin Nebbiuno, të vendosur në kodrat e Piemontes me pamje nga Liqeni Maggiore, Anna Possi po pi kafe ekspres në Bar Centrale — njësoj siç ka bërë çdo ditë që nga viti 1958.
Edhe pse festoi së fundmi ditëlindjen e saj të 101-të, baristja me shërbimin më jetëgjatë në Itali nuk tregon shenja ngadalësimi. Nga pas banakut të kafenesë që hapi me bashkëshortin e saj më shumë se gjashtë dekada më parë, Possi përshëndet vendasit dhe turistët me të njëjtën saktësi dhe qëndrueshmëri që ka përcaktuar punën e jetës së saj.
Possi, e cila vitin e kaluar u nderua me titullin nderi të Italisë, Komandant i Republikës, për shërbimin e saj gjatë gjithë jetës, ka përjetuar luftëra, bume ekonomike dhe ndryshime kulturore. Duke folur me Reuters gjatë një kafeje ekspres, ajo reflekton mbi kulturën italiane të kafesë në ndryshim, si dhe recetën e saj sekrete për jetëgjatësi.
Çfarë ju tërhoqi fillimisht drejt kësaj pune?
Prindërit e mi kishin një restorant, bar dhe dyqan duhani, dhe shisnin gazeta. Fillova të punoja në moshën 18 vjeç, menjëherë pas shkollës. Meqenëse xhaxhallarët e mi kishin restorante në Xhenova, u transferova atje në vitin 1946, menjëherë pas mbarimit të Luftës së Dytë Botërore. Mësova gjithçka nga themelet, shërbimin, pastrimin, menaxhimin. Ishte një ndryshim nga vitet e luftës: në Nebbiuno, ne ishim të zënë midis dy zjarreve, partizanëve (anëtarë të rezistencës italiane) në male dhe gjermanëve në brigjet e liqenit. Ne ishim në rrezik të vazhdueshëm.
Më vonë, u martova me burrin tim, i cili gjithashtu drejtonte një bar dhe restorant. Bëra nga pak gjithçka për të kursyer në kosto. Kur kjo u bë tepër, u kthyem në rajonin tonë dhe hapëm këtë bar të vogël në Nebbiuno, vetëm ne të dy. Pa staf, pa zbukurime.
Fillimisht ishte vetëm një kafene sepse nuk kishim licencë për të shitur alkool. Por kur tezja e burrit tim, e cila e kishte rritur si bir, vdiq në vitin 1960, e zgjeruam pak sepse ajo jetonte pranë.
Kur im shoq ndërroi jetë, në vitin 1974, unë vazhdova punën time. Kanë kaluar 51 vjet që punoj vetëm, si e ve, në këtë bar. Por më pëlqen sepse më pëlqen të jem e rrethuar nga njerëz.
Si ka ndryshuar kultura e kafesë që kur e hapët për herë të parë?
Në fillim, bari gumëzhinte. Kishim pesë fabrika letre aty pranë: klientët vinin në mëngjes, pinin kafe dhe punëtorët pinin pak grapa. Ne punonim shumë në të kaluarën kur fabrikat e letrës ishin në punë. Kishte një ritëm; ishte një lloj pune tjetër.
Në vitet ’60, shtuam pistën e vallëzimit. Dhe njerëzit filluan të vinin nga larg, nga qytetet e Aronas dhe Omegna-s. Ata vinin nga të gjitha anët sepse bari im ishte ndryshe, ishte i ri. Fshati kishte edhe një restorant dhe një tratoria, por ne ishim i vetmi vend me pamje nga liqeni dhe një pistë vallëzimi në ajër të hapur.
Gjatë asaj kohe, kisha një klientelë të shkëlqyer, të gjithë ishin avokatë, mjekë, inxhinierë, njerëz që vinin dhe shpenzonin para.
Çfarë roli luajnë kafenetë si e juaja në kulturën italiane?
Ky bar është pak si familje, e kupton? Nuk të jep ndjesinë e një bari; është një vend takimi. Njerëzit vijnë jo vetëm për të konsumuar, por edhe për t’u lidhur. Më kërkojnë t’i kaloj mesazhe bashkisë, mjekut. Ndihmoj me dokumentet dhe punët e shtëpisë.
Jam gjithmonë e disponueshme për të gjithë. Nëse dikush dëshiron të përdorë barin për të shfaqur veprat e tij artistike, për shembull, unë them po. Dhe e bëj falas. Ata janë klientë, më japin biznes. Pse do t’u kërkoja para? Nëse klientët lënë diçka, është mirë, sepse çdo gjë që më lënë shkon gjithmonë për kauza bamirësie.
Kam parë breza të tërë të rriten. Disa gjyshër vijnë me nipërit e mbesat e tyre dhe thonë: “Ana, të kujtohet xhukebox-i?”
Megjithatë, sot të rinjtë nuk vijnë më në bar. Ata vinin kur kishim pistën e vallëzimit dhe muzikën. Sot, atyre u pëlqen të kalojnë kohë me smartphone-in; madje e marrin me vete edhe në shtrat kur shkojnë të flenë.
A ju ka ndihmuar puna si barista të ruani shëndetin e mirë?
Puna është ajo që të shpërqendron dhe në të njëjtën kohë të jep diçka, të bën të ndihesh i pavarur. Nuk ke pse të varesh nga të tjerët.
Këtu në Piemonte, të gjitha gratë punonin, madje edhe në kohën kur unë isha e re, disa në fusha, disa duke bërë punë shtëpie dhe të tjera merrnin punë nga kompani të jashtme dhe punonin nga shtëpia. Ky nuk ishte lloji i qytetit ku gratë rrinin pa punë.
U them mbesave të mia: punoni, kurseni, mos u varni nga askush. Bota po bëhet më e vështirë.
A ka ndonjë klient apo histori të veçantë që ju ka mbetur në mendje?
Kur ekipi i futbollit i Milanit stërvitej aty pranë, kjo krijoi njëfarë entuziazmi sepse të gjitha vajzat donin autografe e të tjera nga futbollistët. Dhe meqenëse këta lojtarë vinin në barin tim, kishte shumë lëvizje. Ata qëndronin në hotel, stërviteshin dhe pastaj, rreth orës gjashtë të pasdites, vinin këtu për një aperitiv. Dhe kjo i tërhiqte vajzat. Ato çmendeshin pas Gianni Rivera-s, Egidio Calloni-t, Fulvio Collovati-t. Ishte një kohë e gjallë. Dhe këto janë kujtime që më kanë mbetur në mendje.
Marrë nga Reuters
Start News
